Châm lửa khai lò cho lò cao số 3 của nhà máy luyện gang (TISCO)

Igniting day for the restored blast furnace No 3 of the TISCO iron making factory

 TS NGHIÊM GIA¹, KS NGUYỄN MINH HÙNG² 
1 Hội KHKT Đúc-Luyên kim Việt Nam, 2 Nhà máy Luyện gang (TISCO)

 1. SỰ CẦN THIẾT PHẢI SỬA CHỮA LỚN LÒ CAO SỐ 3 NHÀ MÁY LUYỆN GANG (TISCO) 

Lò cao số 3 Nhà máy Luyện gang (TISCO) là một trong các hạng mục quan trọng của Dự án đầu tư cải tạo và mở rộng giai đoạn I của Công ty Cổ phần Gang-thép Thái Nguyên (TISCO) (gọi tắt là Dự án GĐI-TISCO). Lò cao số 3 có dung tích 100  m3     được  đưa  vào  hoạt  động  từ  ngày 13/3/2014, đến thời điểm dừng sửa chữa lớn đã vận hành liên tục được 6 năm. Trong suốt 6 năm vận hành lò cao số 3 chỉ sử dụng quăng sắt trong nước (được khai thác từ mỏ Trại Cau và mỏ Tiến Bộ, tỉnh Thái Nguyên và mỏ Ngườm Cháng tỉnh Cao Bằng) để sản xuất gang cho luyện phôi thép. 

Tính đến thời điểm tháng 8/2019 lò cao số 3 đã sản xuất được 481.636,4 tấn gang, với hệ số lợi dụng dung tích bình quân là 2,374 tấn/m3-24 h, đạt hệ số là 4.816 tấn gang/m3  lò. Theo khuyến cáo từ các tài liệu chuyên ngành luyện kim, khi lò cao đã hoạt động đạt hệ số >4.000 tấn gang/m3  lò thì nên ngừng sửa chữa lớn. Đúng như khuyến cáo, trong suốt quá trình luyện gang lò cao số 3 đã được bảo dưỡng và sửa chữa thường xuyên hay định kỳ theo quy định, song một số bộ phận thiết bị vẫn bị hư hỏng và xuống cấp (như: cháy 2 hộp làm lạnh thân lò, cháy 6 tấm tường làm lạnh hông lò, vỏ lò khu vực dưới đáy lò có vết nứt dài khoảng 6 mét vòng quanh chu vi và một số vết nứt khu vực lỗ xỉ gây rò rỉ nhiều khí than ra ngoài, thể xây nội hình lò ở một số vị trí được phán đoán đã rơi rụng gạch,...). 

Với tình trạng thiết bị như vậy đã làm cho việc vận hành lò gặp nhiều khó khăn, các chỉ tiêu kinh tế- kỹ thuật (KTKT) thấp dẫn đến hiệu quả sản xuất kinh doanh (SXKD) thấp và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho người và thiết bị. Căn cứ vào tình trạng thiết bị, hiệu quả SXKD và thị trường tiêu thụ thép gặp nhiều khó khăn Tổng Giám đốc TISCO đã quyết định ngừng lò cao số 3 Nhà máy Luyện gang (TISCO) để thực hiện sửa chữa lớn bắt đầu từ ngày 9/10/2019.  

2. QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN SỬA CHỮA LỚN LÒ CAO SỐ 3 NHÀ MÁY LUYỆN GANG (TISCO) 

* Trong quá trình thực hiện Nhà máy Luyện gang (TISCO) đã gặp một số khó khăn vướng mắc sau đây: 

- Thời gian từ khi quyết định đến khi ngừng chạy lò ngắn nên công tác chuẩn bị gặp khó khăn, các phương án kỹ thuật chưa được trao đổi kỹ, dự toán và đơn hàng mua vật tư chưa hoàn thiện. 

- Các vật tư dùng cho sửa chữa lớn (như: gạch, vữa cao nhôm, sắt thép và các thiết bị điện, tự động hóa,...) không thể chuẩn bị đủ cùng lúc trước khi bắt tay vào thực hiện. Tiến độ cấp các vật tư của một số đơn hàng chậm chễ, một số vật tư về đúng tiến độ nhưng không đúng chủng loại, làm ảnh hưởng đến tiến độ chung của quá trình sửa chữa. 

- Thời gian sửa chữa lớn trùng với dịp tết Nguyên đán nên khó khăn về việc bố trí nhân lực. Vào thời điểm thực hiện nhân lực của nhà máy giảm thấp so với các năm trước. Mặt khác, do đặc thù chuyên ngành sữa chữa lò cao, một số hạng mục nhà máy không thực hiện được nên phải thuê ngoài. 

- Quá trình sửa chữa lò cao có nhiều đơn vị tham gia và thực hiện tại nhiều vị trí (phía trên, phía dưới và trong lò cao) nên tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn rất lớn. 

* Để khắc phục những khó khăn nêu trên, nhằm hoàn thành đúng tiến độ TISCO giao, nhà máy đã lập và phê duyệt các phương án sửa chữa lớn lò cao số 3 cho từng hạng mục công việc được chia thành 9 phương án (PA) sau đây: 

- PA ngừng lò cào liệu; 
- PA tháo dỡ thể xây, khối gang chết, xây nội hình lò và sửa chữa máng gang máng xỉ; 
- PA xây xếp lò gió nóng; 
- PA sửa chữa thiết bị làm mát; 
- PA sửa chữa thiết bị khu vực đỉnh lò, đài A, B; 
- PA sửa chữa thiết bị khu vực trước lò, xung quanh lò, lò gió nóng, lọc bụi thô; 
- PA sửa chữa kết cấu thép; 
- PA sửa chữa thiết bị lọc rửa khí than, quạt gió, trạm bơm; 
- PA sửa chữa thiết bị điện. 

* Nhận thức được tầm quan trọng của nhiệm vụ được giao, mặc dù trong quá trình sửa chữa lớn có nhiều hạng mục đan xen, chồng chéo lẫn nhau, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn và những khó khăn chưa lường trước, song với quyết tâm của lãnh đạo và toàn thể đội ngũ cán bộ nhân viên nhằm đảm bảo mục tiêu “an toàn, chất lượng, đúng tiến độ và hiệu quả trong suốt quá trình sửa chữa lớn lò cao số 3”, nhà máy đã áp dụng và triển khai các giải pháp kỹ thuật sau đây: 

- Bám sát “trục găng” sơ đồ của quá trình sửa chữa, trong đó ưu tiên các hạng mục ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ sửa chữa lớn như: tháo dỡ lớp gang chết, xây nội hình lò, xây lò gió nóng,... Các hạng mục khác liên quan sẽ bám theo tiến độ các hạng mục chính. 

- Thực hiện các sáng kiến và giải pháp kỹ thuật để tối ưu quá trình sửa chữa như: sử dụng chế độ liệu rửa lò để giảm thiểu khối lượng lớp gang chết, giảm thời gian đục đáy lò cao, xây nội hình lò cao phía trên (khu vực bụng lò - vành malato) trước trong khi chờ gạch xây đáy lò về chậm, triển khai xây xếp 2 lò gió số 7+9 trước để kịp tiến độ cấp nhiệt sấy lò cao, cải tiến giản đồ sấy lò cao và chế độ nạp liệu khai lò,... 

- Phối hợp các phòng-ban của công ty để giám sát kiểm tra vật tư phục vụ sửa chữa lớn, kết quả này đã giảm thời gian cấp vật tư cho công tác sửa chữa. 

* Với quyết tâm và các giải pháp nêu trên, nhà máy đã hoàn thành tốt các mục tiêu sửa chữa lớn lò cao số 3 với kết quả như sau: 

- Đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và thiết bị trong suốt quá trình sửa chữa lớn. 

- Các hạng mục công việc sửa chữa xong đã vận hành tốt, đạt các yêu cầu kỹ thuật đề ra. 

- Tiến độ thực hiện sửa chữa lớn lò cao số 3 đúng thời hạn công ty giao trong 100 ngày. 

Đúng 8h20 ngày 19/02/2020, nhà máy đã tiến hành châm lửa khai lò đưa lò cao số 3 chính thức đi vào sản xuất (xem hình) với sự chứng kiến của lãnh đạo Tổng công ty Thép Việt Nam (VNSTEEL) và Công ty Cổ phần gang-thép Thái Nguyên (TISCO). Đây là một sự kiến đánh dấu sự nỗ lực, trí tuệ và tự chủ của đội ngũ kỹ thuật nhà máy trong sản xuất gang lò cao ở Việt Nam, mở ra một giai đoạn sản xuất kinh doanh mới của công ty và Nhà máy luyện gang (TISCO) trong hoàn cảnh khó khăn của toàn ngành thép Việt Nam trong năm 2020.